Meer uitleg over Mastodon
Na de eerste uitleg vind je op deze pagina over verschillende onderwerpen wat uitgebreidere informatie.
Apps voor Mastodon
Je kunt Mastodon gebruiken vanuit de website, maar er bestaan ook diverse apps. Het voordeel van apps is dat het vaak prettiger werkt op een mobiel apparaat, zoals een telefoon of tablet en dat een app goed kan aansluiten bij wat jij mooi vind of handig. Daarnaast kun je in een app bijna altijd meerdere Mastodon-accounts opnemen, dat kunnen meerdere accounts zijn binnen dezelfde server of op een andere server. Lees meer over servers.
Het nadeel van apps is dat elke app zijn eigen keuzes maakt. Ze noemen sommige knopjes anders, en die staan meestal op verschillende plekken, of sommige functies ontbreken. Ook kunnen er storingen in de app zijn die door de app komen en niet door mastodon.nl. Daarom, als je een storing ervaart, vragen we je altijd eerst te kijken of je er ook last van hebt op de website.
Er zijn veel verschillende apps voor Mastodon, voor zowel Android als voor iOS. Sommige zijn gratis, sommige betaald, sommige zijn erg goed, andere iets minder gebruikersvriendelijk of compleet. Wat bij jou past is soms een kwestie van smaak en een beetje zoekwerk. Apps zijn bijna allemaal gemaakt door derden, los van Mastodon dus. Mocht je er vragen over hebben of er zijn problemen mee, dan kunnen wij je daarmee vaak niet helpen. Er zijn veel plekken op internet waar je informatie kunt vinden over welke app fijn is volgens sommigen.
De website van mastodon.nl ziet er voor iedereen hetzelfde uit, maar elke app is een soort schil over Mastodon en kan sommige zaken anders tonen, anders noemen of anders doen.
Voor alle apps geldt dat ze op de achtergrond gebruikmaken van de thuis-server, in jouw geval dus mastodon.nl. Daarom is dat vaak de eerste vraag die een app stelt wat jouw thuisserver is. Daarna opent de app een venster waarin je even de website van mastodon.nl ziet. Daar moet je op inloggen en toestemming geven dat de app namens jou berichten mag lezen en schrijven. Je kunt die toestemming later weer intrekken in de webinterface van Mastodon.
Servers
Er bestaan talloze Mastodon-servers, over de hele wereld. In principe kan iedereen een Mastodonserver beginnen. Omdat deze allemaal met elkaar *praten* via het ActivityPub-systeem, lijken al deze servers één geheel: Mastodon. Elke afzonderlijke server kan eigen regels hebben of een specialisatie of doelgroep.
Je hebt grote en kleine servers. Als jij je aansluit bij een kleine server kan het gebeuren dat deze server er plotseling mee ophoudt. Ook is het voor kleine servers soms lastig om bij te blijven met alle aanpassingen en vooruitgang. Op een kleinere server heb je wat meer risico op storingen.
Tijdlijnen
Behalve jouw eigen tijdlijn (Start) zijn er ook openbare tijdlijnen. Je vindt ze in het menu aan de rechterkant. Je ziet de nieuwste berichten die zijn geschreven op mastodon.nl (Deze server), of zelfs wereldwijd (Alles).
Op je eigen tijdlijn zie je alle beichten van mensen die jij volgt. Je ziet berichten die ze zelf hebben geschreven en berichten die ze hebben geboost. Het systeem van mastodon.nl zorgt er op de achtergrond voor dat die berichten beschikbaar zijn. Als het gaat om iemand van een andere server dan worden nieuwe beichten vrijwel direct van die server opgehaald. Jouw server haalt alleen de berichten binnen die nodig zijn voor de tijdlijn van de eigen gebruikers. Een bericht van iemand op een andere server die door niemand op mastodon.nl wordt gevolgd, wordt dus ook niet opgehaald.
Het totaal van al die berichten die door de server worden opgehaald, kun je ook bekijken in de tijdlijn Alles. Wat je hier niet ziet zijn berichten die niet volledig openbaar zijn. (Zie bereik.)
Alle berichten die zijn geschreven of geboost door de gebruikers van de server zelf (mastodon.nl dus), kun je op de tijdlijn *Deze server* zien. Ook hier zie je alleen volledig openbare berichten. (Zie [bereik](#bereik-van-berichten).)
Let op: misschien zie je op openbare tijdlijnen berichten langskomen die je niet interessant vindt of die jou misschien zelfs tegenstaan. Bedenk dat het niet je eigen tijdlijn is. Je hoeft hier niet alles interessant of okay te vinden. Haal uit deze tijdlijnen dingen die je wel interessant vindt. Je kunt op de avatar van de schrijver klikken en het account gaan *Volgen*.
Mensen volgen
Wil je iemand opzoeken waarvan je de naam of Mastodon gebruikersnaam kent? Links-bovenaan staat een zoekveld (*Zoek of voer een URL in*). Daarin kun je een naam typen of een Mastodonadres. Vanuit de resultaten kun je mensen of hashtags gaan volgen.
Hashtags volgen
Behalve mensen, kun je op Mastodon ook onderwerpen volgen die je interessant vindt met #hashtags. Hashtags zijn woorden met een hekje ervoor. Hashtags kun je vanuit berichten aanklikken. Je ziet dan een pagina vol berichten die allemaal ook die hashtag hebben. Er is op die pagina ook een knop *Hashtag volgen* waarmee je dus kunt zorgen dat berichten met die hashtag voortaan in jouw tijdlijn worden opgenomen.
Voorbeelden van veel gebruikte hashtags: [#art](https://mastodon.nl/tags/art), [#books](https://mastodon.nl/tags/books), [#caturday](https://mastodon.nl/tags/caturday) etc.
Ontvolgen
Om mensen of hashtags te ontvolgen, ga je naar het account van de persoon of klik je op de hashtag. Dan klik je daar op de knop om te ontvolgen.
Reageren en berichten schrijven
Je kunt op verschillende manieren reageren op berichten. Je kunt een bericht [favoriet](#favoriet) maken met het sterretje, dat is vergelijkbaar met *liken* op andere media. Je kunt een bericht ook [boosten](#boosten). Daarmee plaats je het ook op jouw tijdlijn. Mensen die jou volgen, zullen het bericht dan kunnen zien. Of je kunt een reactie onder het bericht schrijven.
Posts op Mastodon (ook wel Toots genaamd) kunnen maximaal 500 tekens lang zijn. Als je een nieuw bericht of post schrijft, zien mensen die jou volgen het op hun tijdlijn. En als zij het *boosten*, zien nog weer anderen het ook. Er is op Mastodon bewust geen algoritme. Daardoor zien al jouw volgers al jouw berichten. Jouw posts worden niet automatisch verborgen voor sommigen, zoals bijvoorbeeld bij Facebook gebeurt.
Boosten
De mensen die je volgt, volgen zelf ook weer mensen. Als mensen die jij volgt een bericht van iemand *boosten*, dan zie jij dat bericht ook op jouw tijdlijn langskomen. Je ziet in dat geval dus een bericht van iemand die jij niet volgt. Boven het bericht staat de reden dat je het bericht ziet.
Favoriet
Als de mensen die jij volgt berichten *liken* (of *favoriet* maken, zoals dat bij Mastodon heet), dan zie jij die berichten niet in je tijdlijn verschijnen. Likes zijn bij Mastodon gewoon zijn wat ze zijn; een blijk van waardering van jou aan de auteur. Berichten gaan er door niet viraal.
Contact met de wereld?
Dus nu zit je op mastodon.nl, dat betekent dat je bent verbonden met het hele *Fediverse*. Je kunt gewoon met iedereen op andere servers contact hebben en je hebt meestal niet eens door dat ze op een andere server zitten.
Wat is het nut van verschillende servers, vraag je je misschien af. De belangrijkste reden is dat elke server zijn eigen regels kan hebben of specialisatie. Daardoor zit je met gelijkgestemden dicht bij elkaar en soms heeft de server ook aanpassingen gedaan speciaal voor die specialisatie. Zo is er een server die zich op wiskunde richt en daar is een mogelijkheid om formules in te typen.
Bereik van berichten
Als je een bericht schrijft, of een reactie, kun je instellen wie het kan zien (het *bereik*). Standaard is het bereik *openbaar*, zelfs mensen zonder Mastodon-account kunnen die berichten zien. Het is belangrijk dat je er rekening mee houdt dat in principe iedereen jouw bericht kan lezen. Soms wil je dat bereik beperken. Bijvoorbeeld:
– Als je iets schrijft dat als los bericht onduidelijk is, zoals een antwoord op een ander bericht
– Als je iets alleen wil delen met mensen die jou volgen
– Als je iets privé wil versturen
Tijdens het schrijven van het bericht kun je kiezen uit de volgende bereik-eigenschappen:
– **Openbaar**. Iedereen kan het bericht lezen en het zal worden opgenomen in de *Deze server*-tijdlijn. Mogelijk ook op tijdlijnen op andere servers.
– **Minder openbaar**. Het bericht is openbaar, maar wordt niet getoond op openbare tijdlijnen. Hiermee kun je voorkomen dat jouw bericht (bijvoorbeeld een reactie: “Ja, dat vind ik ook!”) als losse kreet op tijdlijnen is te zien.
– **Alleen volgers**. Hiermee zorg je dat alleen mensen die jou volgen het bericht kunnen zien. Als je ook instelt dat mensen eerst jouw toestemming nodig hebben om jou te volgen, heb je vrij precies in de hand wie jouw bericht leest.
– **Privébericht**. Alleen de mensen waarvan de Mastodon-namen (*handles*) in het bericht staan kunnen het bericht lezen. Je kunt ook op een openbaar bericht antwoorden met een privé bericht. Let wel op dat alle personen die in het bericht staan het bericht ontvangen. Alle privéberichten, dus ook privéantwoorden op een post, vind je handig bij elkaar op de menu-pagina *@ Privéberichten*.
**Let op**: Mastodon is in basis een openbaar systeem en niet speciaal bedoeld voor privé-berichten. Berichten (ook directe berichten) worden niet versleuteld en worden in leesbare vorm opgeslagen in de database. In theorie kunnen anderen deze lezen, hoewel dat in de praktijk natuurlijk nooit gebeurt.
Moderatie
Als je berichten tegenkomt die volgens jou niet voldoen aan onze regels, dan kun je die rapporteren. Ons moderatieteam zal jouw rapport bekijken en in sommige gevallen een maatregel nemen tegen het account. In andere gevallen nemen we geen maatregel, want als iemand een mening heeft die niet de jouwe is, dan is dat niet automatisch voor ons een reden om iemand te blokkeren. Jij kunt overigens wel zelf accounts blokkeren en zelfs kun je complete servers blokkeren. Alleen voor jouzelf dus.
Wanneer je iemand rapporteert die op een andere server zit, dan is het verstandig dat je bij het rapporteren de optie *doorsturen* aanvinkt. Niet alleen het moderatieteam van mastodon.nl, maar ook dat van de andere server krijgt dan het rapport te zien. Vooral bij twijfelgevallen vinden wij het belangrijk wat de moderatoren van de andere server besluiten. We houden dat een paar dagen in de gaten en zo weten wij ook een beetje wat de cultuur is bij andere servers. Als -in onze ogen- zware overtredingen niet woden opgepakt door de andere server, dan komt het voor dat we die server in z’n geheel blokkeren.
Je rapporteert een account of bericht via het ‘drie puntjes menu’, kies daar voor *@naam rapporteren*.
Geblokkeerde servers
Mastodon.nl heeft vele tientallen grote en kleine servers geblokkeerd, dat is niet uitzonderlijk. Bijna alle Mastodonservers hebben een lijst van servers waarmee ze niet *federeren* (berichten uitwisselen). Jij kunt dus geen contact leggen met de mensen op die servers en zij kunnen jou ook niet bereiken. Een server wordt pas gedefedereerd als bij geschillen is gebleken dat de server er totaal andere waarden op na houdt.
De lijst met servers die bij ons zijn geblokkeerd of beperkt vind je op onze [about](https://mastodon.nl/about)-pagina.
Nog meer informatie over Mastodon
– [Fedi.tips](https://fedi.tips/) Guide to Mastodon and Fediverse (Engels)
– [Mastodon documentatie](https://docs.joinmastodon.org/) Technische documentatie